جداسازی اسپرم به روش نوین(HOST- ZETA - MACS)
- روش های جداسازی اسپرم نقش مهمی را در موفقیت تکنیک های کمک باروری ایفا می کنند. در حال حاضر روش های متعددی برای جداسازی اسپرم های بالغ و سالم وجود دارد.
- روش های جداسازی اسپرم تحت عنوان روش های معمول و روش های نوین جداسازی اسپرم معرفی می شوند.
- در روش های معمول جداسازی اسپرم براساس حرکت و مورفولوژی جدا می شود که از جمله می توان به روشهای انتخاب اسپرم بر اساس شیب غلظت (DGC) وانتخاب اسپرم بر اساس تحرک (Swim-up)اشاره کرد.
- روش های نوین جداسازی اسپرم بر اساس ساختار مولکولی و عملکردی اسپرم می باشند، تا بهترین اسپرم ها را نه تنها از نظر شکل ظاهری و تحرک بلکه از نظر عملکرد و سلامت ساختار کروماتین انتخاب نمایند. از جمله این روش ها می توان به روش انتخاب اسپرم بر اساس بار الکتریکی Zeta، انتخاب اسپرم بر اساس نشانگرهای سطح سلولی Macs و انتخاب اسپرم بر اساس توانایی پاسخ دهی به شرایط هایپواسمزی HOST اشاره کرد.
روش جداسازی اسپرم Zeta
- در روش zeta جداسازی اسپرم بر اساس اختلاف بار الکتریکی سطح غشای اسپرم می باشد.
- غشای اسپرم سالم حاوی اختلاف پتانسیل الکتریکی حدود، منفي 16 تا منفي 20 ميلي ولت مي باشد.
- مطالعات نشان می دهد اسپرم هایی که دارای غشا سالم هستند دارای بار الکتریکی بیشتری نسبت به سایر اسپرم ها دارند.
- مشاهده شده است اسپرم های انتخاب شده بر اساس شارژ الكتريكي سطح غشاي خود داراي ميزان كمتري از هيستون اضافي، آسیب DNA و ناهنجاري هاي مورفولوژي مي باشند.
روش جداسازی اسپرم Macs
- Macs روشی به منظور جدا کردن جمعیت خاص سلولی، از کل جمعیت سلولی به وسیله نشانگرهای نمایان شده بر سطح سلول است و از ذرات آهن ربایی (میکروبید) هایی که به آنتی بادی های خاصی متصل شده اند برای جداسازی سلول های مورد نظر استفاده می شود.
- اسپرم ناسالم در سطح خود نشانگرهایی را دارد و تحقیقات نشان داده اند که ماده آنکسین(Annexin) متصل به مولکول آهن ربا قابلیت چسبیدن به این نشانگر را دارد. لذا در این روش اسپرم ها با آنکسین مخلوط شده و سپس در یک میدان مغناطیسی قرار می گیرد. بنابراین اسپرم های ناسالم در میدان مغناطیسی بعلت چسبیدن به آنکسین متصل به آهن ربا باقی می مانند، در صورتی که اسپرم های سالم وبدون حضور نشانگر از این میدان عبور می کنند. بنابراین با این روش جداسازی می توان علاوه بر انتخاب اسپرم بر اساس حرکت و شکل، آن ها را بر اساس نشانگر های سطحی نشان دهنده سلامت جداسازی نمود.
روش جداسازی اسپرم HOST
- تست HOS به عنوان یک تست عملکردی، توانايي غشاي پلاسماي اسپرم برای انتقال آب، زماني كه در معرض محلول هايپواسمزي قرار مي گیرد مورد ارزیابی قرار می دهد. اساس این تست بر پایه سلامت غشای اسپرم است که ابتدا به عنوان فاکتور حیات و در ادامه می تواند منعکس کننده سلامت DNA اسپرم باشد.
- در این روش اسپرم در محیط هایپو اسمزی قرار گرفته، که باعث تورم و کشیدگی غشاء پلاسماي دم اسپرم در اثر درون ريزي آب مي شود. اسپرم های موجود در این محیط به دو جمعیت اصلی تقسیم می گردند:
- در صورت عدم تورم دم اسپرم، آن را HOST منفي می نامند که نشان دهنده فقدان سلامت غشاء اسپرم است. اسپرم هایHOST منفي که نشان دهنده عدم انتقال آب در غشاء سلول است، مي توان چنين فرض نمود كه غشاي پلاسماي اسپرم از نظر ساختاري غيرفعال بوده و در فرآيند لقاح نقشي بر عهده نخواهد داشت.
- در صورت تورم در ناحیه دم اسپرم، آن را HOST مثبت می نامند که نشان از حضور سلامت غشاء اسپرم است.
- با توجه به ارتباط مشاهده شده بین درصد HOST و پارامترهای اسپرمی، این تست به عنوان يك روش آسان و سريع جهت بررسی كيفيت اسپرم معرفی شده، كه اطلاعات مفيدی براي تعيين پتانسيل لقاح اسپرم به متخصصین می دهد. همچنین می تواند به عنوان یک روش جداسازی نوین اسپرم که توانایی انتخاب اسپرم های زنده با کمترین سطح آسیب DNA را داراست، استفاده شود.